Czeskie półciemne (polotmavé)
UWAGA! Wiele opisów stylów jest obecnie w fazie redakcji. W przypadku znalezienia jakichkolwiek błędów prosimy o komentarz lub @ do autora:
Przemysław Szczepańczyk
Parametry:
Ekstrakt początkowy: 11-13°Blg
Ekstrakt końcowy: 3-4°Blg
Zawartość alkoholu: 4,4-5,4% obj.
Goryczka: 25-35 IBU
Barwa: 18-32°EBC
Ekstrakt początkowy: 11-13°Blg
Ekstrakt końcowy: 3-4°Blg
Zawartość alkoholu: 4,4-5,4% obj.
Goryczka: 25-35 IBU
Barwa: 18-32°EBC
Czeska interpretacja piwa półciemnego, wykorzystująca regionalne surowce, w szczególności chmiel Saaz (Žatecký). Zbalansowane, słodowo-chmielowe piwo. W wielu browarach warzone tylko sezonowo.
Wyróżniki stylu:
Zbalansowane, aromatyczne, bursztynowe, czeskie piwo dolnej fermentacji. Od lagera wiedeńskiego i marcowego różni się wyższą chmielowością oraz słodszym profilem słodowym.
Historia:
Opis stylu odnosi się zarówno do pełnych i mocnych czeskich piw półciemnych (odpowiednio polotmavý ležák i polotmavý speciál). Podczas, gdy browary, które mają w swojej ofercie ležák produkują go najczęściej przez okrągły rok, to speciál często jest piwem warzonym z okazji świąt (Świętego Wacława, Świętego Wawrzyńca, Bożego Narodzenia, Wielkanocy itd.), także przez browary, które na co dzień nie oferują piw półciemnych. Pomimo to, piwa z kategorii speciál są nie mniej popularne niż ležák. Istnieją przykłady czeskich piw półciemnych o ekstrakcie przekraczającym 13°Blg, są one jednak rzadkie, podobnie jak polotmavé výčepní - o gęstości początkowej poniżej 11°Blg. W ostatnich latach popularne staje się warzenie speciálów (i w mniejszym stopniu ležáków) z dodatkiem słodu wędzonego. Niniejszy opis nie przewiduje jednak takich zasypów.
Opis stylu odnosi się zarówno do pełnych i mocnych czeskich piw półciemnych (odpowiednio polotmavý ležák i polotmavý speciál). Podczas, gdy browary, które mają w swojej ofercie ležák produkują go najczęściej przez okrągły rok, to speciál często jest piwem warzonym z okazji świąt (Świętego Wacława, Świętego Wawrzyńca, Bożego Narodzenia, Wielkanocy itd.), także przez browary, które na co dzień nie oferują piw półciemnych. Pomimo to, piwa z kategorii speciál są nie mniej popularne niż ležák. Istnieją przykłady czeskich piw półciemnych o ekstrakcie przekraczającym 13°Blg, są one jednak rzadkie, podobnie jak polotmavé výčepní - o gęstości początkowej poniżej 11°Blg. W ostatnich latach popularne staje się warzenie speciálów (i w mniejszym stopniu ležáków) z dodatkiem słodu wędzonego. Niniejszy opis nie przewiduje jednak takich zasypów.
Aromat:
Zbalansowany profil słodowo-chmielowy. Obie cechy na poziomie średnioniskim do średniego. Słodowość może przyjmować charakter od rzeźkiego, tostowego, orzechowego lub chlebowego (skórka chleba), po słodszy, ciastkowy lub lekko karmelowy. Mogą też występować aromaty śliwek, jagód, miodu, toffi lub marmolady na poziomie najwyżej niskim. Chmiel wyłącznie czeski, najczęściej Saaz (Žatecký), o rozpoznawalnym kwiatowo-ziołowym charakterze. Profil fermentacyjny czysty, z najwyżej niskim poziomem estrów lub diacetylu, bez aromatów siarkowych.
Zbalansowany profil słodowo-chmielowy. Obie cechy na poziomie średnioniskim do średniego. Słodowość może przyjmować charakter od rzeźkiego, tostowego, orzechowego lub chlebowego (skórka chleba), po słodszy, ciastkowy lub lekko karmelowy. Mogą też występować aromaty śliwek, jagód, miodu, toffi lub marmolady na poziomie najwyżej niskim. Chmiel wyłącznie czeski, najczęściej Saaz (Žatecký), o rozpoznawalnym kwiatowo-ziołowym charakterze. Profil fermentacyjny czysty, z najwyżej niskim poziomem estrów lub diacetylu, bez aromatów siarkowych.
Smak:
Podobny do aromatu, średnio intensywny, zbalansowany smak złożony z aromatycznych, melanoidynowych nut słodowych przywodzących na myśl skórkę razowego chleba, orzechy lub tosty oraz kwiatowej, ziołowej, czasem też lekko ziemistej lub korzennej chmielowości. Do tego dochodzą niekiedy słodsze nuty ciastkowo-karmelowe, toffi, miodowe (nie mylić jednak z miodowością w wyniku utlenienia) lub owocowe (śliwka, rodzynki, winogrona, marmolada), nie są one jednak wymagane. Estry i diacetyl dopuszczalne na niskim poziomie. Piwo może być lekko słodkie, ale goryczka zawsze powinna dominować. Finisz półwytrawny do wytrawnego, średnio długi, raczej chmielowy, choć niskie posmaki tostowe lub karmelowe mogą pozostać.
Podobny do aromatu, średnio intensywny, zbalansowany smak złożony z aromatycznych, melanoidynowych nut słodowych przywodzących na myśl skórkę razowego chleba, orzechy lub tosty oraz kwiatowej, ziołowej, czasem też lekko ziemistej lub korzennej chmielowości. Do tego dochodzą niekiedy słodsze nuty ciastkowo-karmelowe, toffi, miodowe (nie mylić jednak z miodowością w wyniku utlenienia) lub owocowe (śliwka, rodzynki, winogrona, marmolada), nie są one jednak wymagane. Estry i diacetyl dopuszczalne na niskim poziomie. Piwo może być lekko słodkie, ale goryczka zawsze powinna dominować. Finisz półwytrawny do wytrawnego, średnio długi, raczej chmielowy, choć niskie posmaki tostowe lub karmelowe mogą pozostać.
Goryczka:
Średnioniska do średniej, chmielowa, może być nieco ostra i minimalnie zalegająca.
Średnioniska do średniej, chmielowa, może być nieco ostra i minimalnie zalegająca.
Wygląd:
Barwa złotopomarańczowa do jasnomiedzianej. Klarowne. Piana biała, zwarta, obfita, trwała.
Barwa złotopomarańczowa do jasnomiedzianej. Klarowne. Piana biała, zwarta, obfita, trwała.
Odczucie w ustach:
Pełnia średnia. Wysycenie średnioniskie do średniowysokiego. Aksamitna, kremowa tekstura, może być minimalnie lepka ze względu na zastosowane słody karmelowe.
Pełnia średnia. Wysycenie średnioniskie do średniowysokiego. Aksamitna, kremowa tekstura, może być minimalnie lepka ze względu na zastosowane słody karmelowe.
Surowce i technologia:
Podstawą jest słód pilzneński. Dodatkowo stosuje się słód monachijski i najczęściej także słody karmelowe. Te ostatnie nie powinny jednak stanowić istotnej części zasypu. Chmiel czeski, najczęściej Saaz (Žatecký). Czyste drożdże dolnej fermentacji. Tradycyjnie stosuje się zacieranie dekokcyjne w celu uzyskania złożonego profilu słodowego oraz długie gotowanie. Niekiedy piwa w tym stylu produkowane są przez zmieszanie jasnego i ciemnego piwa warzonego w browarze.
Podstawą jest słód pilzneński. Dodatkowo stosuje się słód monachijski i najczęściej także słody karmelowe. Te ostatnie nie powinny jednak stanowić istotnej części zasypu. Chmiel czeski, najczęściej Saaz (Žatecký). Czyste drożdże dolnej fermentacji. Tradycyjnie stosuje się zacieranie dekokcyjne w celu uzyskania złożonego profilu słodowego oraz długie gotowanie. Niekiedy piwa w tym stylu produkowane są przez zmieszanie jasnego i ciemnego piwa warzonego w browarze.
Przykłady komercyjne:
Všerad "Polotmavý ležák 11°", Bohemia Regent "Český granát", Únětický "Jarní jantar 11", Bernard "Polotmavá 12", Maxmilian "Polotmavý speciál 13°", Holba "Šerák sváteční polotmavý speciál 13%", U Dvou Koček "Polotmavý speciál"
Všerad "Polotmavý ležák 11°", Bohemia Regent "Český granát", Únětický "Jarní jantar 11", Bernard "Polotmavá 12", Maxmilian "Polotmavý speciál 13°", Holba "Šerák sváteční polotmavý speciál 13%", U Dvou Koček "Polotmavý speciál"
8-10°C Kufel lub szklanka
Tabela natężeń:
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
| AROMAT | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Chmielowość | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Estry owocowe | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Karmelowość | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Diacetyl | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| SMAK | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Chmielowość | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Owocowe estry | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Karmelowość | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Diacetyl | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| WYGLĄD | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Obfitość piany | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ |
| Trwałość piany | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ |
| Poziom zmętnienia | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| GORYCZKA | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Natężenie | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| ODCZUCIE W USTACH | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Pełnia | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Nasycenie | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ |
Jestem wieloletnim sędzią piwnym PSPD i BJCP, piwowarem domowym, dyplomowanym piwowarem (UR Kraków) i organizatorem licznych wydarzeń o tematyce piwnej. Interesuję się głównie sensoryką i biochemią piwa.
Latest posts by Przemysław Szczepańczyk (see all)
- Leichtbier - 27 czerwca 2019
- Kolońskie (kölsch) - 4 lutego 2019
- Altbier - 31 stycznia 2019
