Szkockie ale
UWAGA! Wiele opisów stylów jest obecnie w fazie redakcji. W przypadku znalezienia jakichkolwiek błędów prosimy o komentarz lub @ do autora:
Przemysław Szczepańczyk
Parametry:
Ekstrakt początkowy: 8-10°Blg
Ekstrakt końcowy: 2,5-4°Blg
Zawartość alkoholu: 3,0-4,0% obj.
Goryczka: 10-20 IBU
Barwa: 25-45°EBC
Ekstrakt początkowy: 8-10°Blg
Ekstrakt końcowy: 2,5-4°Blg
Zawartość alkoholu: 3,0-4,0% obj.
Goryczka: 10-20 IBU
Barwa: 25-45°EBC
Rodzina szkockich piw górnej fermentacji dzieli się na piwa lekkie (8-9°Blg, 2,5-3,2% alk. obj.), mocne (9-10°Blg, 3,2-3,9% alk. obj.) i eksportowe (10-15°Blg, 3,9-6,0% alk. obj.). Niektóre opracowania kategoryzują je po cenie w szylingach (lekkie piwo, które kosztowało 60 szylingów nazywane było 60/-, mocne 70/- kosztowało 70 szylingów, a 80 szylingów eksportowe 80/-). Obie najlżejsze kategorie są jednak na tyle podobne, że należy je traktować jako jeden styl - mianowicie lekkie ciemne piwo o zaakcentowanym aspekcie słodowym.
Wyróżniki stylu:
Lekkie, ciemne, słodowe, nisko nachmielone, szkockie piwo górnej fermentacji. Podobne do ciemnego mild ale, ale mniej owocowe. Od swojego eksportowego kuzyna różni się głównie intensywnością smaków, przy zachowaniu podobnego balansu.
Historia:
Tradycja produkcji piwa w Szkocji liczy sobie około 5000 lat, jednak opisywany styl powstał prawdopodobnie w okolicach przełomu XVI i XVII w., kiedy do piwa powszechnie już dodawano chmiel, a produkcja trunku stała się bardziej zorganizowana. Do tej pory jest tam popularny.
Tradycja produkcji piwa w Szkocji liczy sobie około 5000 lat, jednak opisywany styl powstał prawdopodobnie w okolicach przełomu XVI i XVII w., kiedy do piwa powszechnie już dodawano chmiel, a produkcja trunku stała się bardziej zorganizowana. Do tej pory jest tam popularny.
Aromat:
Średnioniski aromat słodowy o charakterze skórki chleba, precelków, kruchych ciastek, herbatników lub miodu gryczanego (pochodzący od jęczmienia, nie z miodu lub utlenienia). Mogą go uzupełniać niskie nuty karmelowe, kojarzące się ze świeżo palonym cukrem. Estry o aromacie owoców pestkowych na poziomie niskim do średnioniskiego. Nuty chmielowe najwyżej na niskim poziomie, o typowo angielskim charakterze (ziemisty, tytoniowy, kwiatowy, porzeczkowy). Dopuszczalny niski poziom diacetylu.
Średnioniski aromat słodowy o charakterze skórki chleba, precelków, kruchych ciastek, herbatników lub miodu gryczanego (pochodzący od jęczmienia, nie z miodu lub utlenienia). Mogą go uzupełniać niskie nuty karmelowe, kojarzące się ze świeżo palonym cukrem. Estry o aromacie owoców pestkowych na poziomie niskim do średnioniskiego. Nuty chmielowe najwyżej na niskim poziomie, o typowo angielskim charakterze (ziemisty, tytoniowy, kwiatowy, porzeczkowy). Dopuszczalny niski poziom diacetylu.
Smak:
Podobnie jak w aromacie, dominuje słód o ciastkowo-herbatnikowym charakterze, na poziomie średnioniskim, z możliwymi niskimi nutami karmelu i miodu gryczanego. Niskie do średnioniskich estry (owoce pestkowe) muszą współgrać ze słodowością. Chmiel angielski na poziomie niskim, najczęściej nieco bardziej prominentny niż w aromacie. Dopuszczalny niski diacetyl. Finisz wytrawny, krótki, lekko słodowy.
Podobnie jak w aromacie, dominuje słód o ciastkowo-herbatnikowym charakterze, na poziomie średnioniskim, z możliwymi niskimi nutami karmelu i miodu gryczanego. Niskie do średnioniskich estry (owoce pestkowe) muszą współgrać ze słodowością. Chmiel angielski na poziomie niskim, najczęściej nieco bardziej prominentny niż w aromacie. Dopuszczalny niski diacetyl. Finisz wytrawny, krótki, lekko słodowy.
Goryczka:
Niska, chmielowa, krótka, łagodna, prawie niezauważalna.
Niska, chmielowa, krótka, łagodna, prawie niezauważalna.
Wygląd:
Czerwone do ciemnomiedzianego, klarowne. Piana beżowa, zwarta, niska do średnio obfitej, mało trwała.
Czerwone do ciemnomiedzianego, klarowne. Piana beżowa, zwarta, niska do średnio obfitej, mało trwała.
Odczucie w ustach:
Pełnia niska do średnioniskiej. Tekstura od nieco wodnistej do lekko kremowej. Wysycenie niskie do średniego.
Pełnia niska do średnioniskiej. Tekstura od nieco wodnistej do lekko kremowej. Wysycenie niskie do średniego.
Surowce i technologia:
Słód pale ale (najlepiej słodowany w małych, angielskich słodowniach, często z odmiany Maris Otter) może stanowić nawet 100% zasypu. Tradycyjnie piwo barwiono karmelem, obecnie można użyć słodów karmelowych (w Wielkiej Brytanii często nazywane są crystal i potrafią nieco różnić się od kontynentalnych) lub niewielkich (1-2%) ilości palonego jęczmienia. Dla zwiększenia kremowości można dodać niewielką ilość owsa, choć nie jest to powszechnie stosowana praktyka. Chmiel angielski. Drożdże szkockie o niskim poziomie odfermentowania, dające słodowy profil piwa. W celu uzyskania wyższej słodowości można zacierać w nieco wyższych temperaturach, pamiętając jednak, że piwo ma być wytrawne.
Słód pale ale (najlepiej słodowany w małych, angielskich słodowniach, często z odmiany Maris Otter) może stanowić nawet 100% zasypu. Tradycyjnie piwo barwiono karmelem, obecnie można użyć słodów karmelowych (w Wielkiej Brytanii często nazywane są crystal i potrafią nieco różnić się od kontynentalnych) lub niewielkich (1-2%) ilości palonego jęczmienia. Dla zwiększenia kremowości można dodać niewielką ilość owsa, choć nie jest to powszechnie stosowana praktyka. Chmiel angielski. Drożdże szkockie o niskim poziomie odfermentowania, dające słodowy profil piwa. W celu uzyskania wyższej słodowości można zacierać w nieco wyższych temperaturach, pamiętając jednak, że piwo ma być wytrawne.
Przykłady komercyjne:
Caledonia "Smooth", Orkney "Raven Ale", PINTA "70/- Szylingów"
Caledonia "Smooth", Orkney "Raven Ale", PINTA "70/- Szylingów"
10-12°C Thisle glass, tulip
Tabela natężeń:
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
| AROMAT | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Chmielowość | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Estry owocowe | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Diacetyl | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| SMAK | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Chmielowość | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Owocowe estry | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Diacetyl | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| WYGLĄD | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Obfitość piany | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Trwałość piany | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Poziom zmętnienia | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| GORYCZKA | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Natężenie | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| ODCZUCIE W USTACH | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Pełnia | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Nasycenie | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
Jestem wieloletnim sędzią piwnym PSPD i BJCP, piwowarem domowym, dyplomowanym piwowarem (UR Kraków) i organizatorem licznych wydarzeń o tematyce piwnej. Interesuję się głównie sensoryką i biochemią piwa.
Latest posts by Przemysław Szczepańczyk (see all)
- Leichtbier - 27 czerwca 2019
- Kolońskie (kölsch) - 4 lutego 2019
- Altbier - 31 stycznia 2019
