Porter bałtycki
UWAGA! Wiele opisów stylów jest obecnie w fazie redakcji. W przypadku znalezienia jakichkolwiek błędów prosimy o komentarz lub @ do autora:
Bartosz Markowski
Parametry:
Ekstrakt początkowy: 18-22°Blg
Ekstrakt końcowy: 4-6°Blg
Zawartość alkoholu: 8-10% obj.
Goryczka: 25-45 IBU
Barwa: 45-75°EBC
Ekstrakt początkowy: 18-22°Blg
Ekstrakt końcowy: 4-6°Blg
Zawartość alkoholu: 8-10% obj.
Goryczka: 25-45 IBU
Barwa: 45-75°EBC
Mocny, bogaty, ciemny lager, tradycyjnie produkowany w krajach nadbałtyckich.
Wyróżniki stylu:
Mocne, gęste, treściwe ciemne piwo, którego smak i aromat tworzy kombinacja bogatej słodowości, nut suszonych owoców, powściągliwych akcentów palonych oraz niskich nut szlachetnego alkoholu. Od stoutów o podobnej mocy odróżnia je niższy poziom aromatów pochodzących od słodów palonych, zazwyczaj pełniejsza paleta smaków słodowych oraz czystszy, lagerowy profil. Piwo degustacyjne, lekko rozgrzewające, predestynowane do niespiesznej kontemplacji.
Aromat:
Średnie do wysokich, złożone aromaty słodowe: słodkie, karmelowe, palonego karmelu, herbatników, przypieczonej skórki chleba, pieczywa razowego, ciemnego ciasta słodowego, orzechów. Pożądane są średnioniskie do wysokich nuty dojrzałych lub suszonych owoców, takich jak wiśnie, śliwki, czereśnie czy rodzynki. Owocowość powinna pochodzić od słodu, utlenienia lub ich kombinacji, a nie wynikać z pracy drożdży. Ewidentnie drożdżowa estrowość, np. o charakterze banana (octanu izoamylu) lub czerwonego jabłka (heksanianu etylu) jest wadą. W najlepszych egzemplarzach utlenienie przejawia się również aromatami win wzmacnianych (likierowych), takich jak sherry, porto czy madera, na poziomie od niskiego do średniego. Nuty utlenione nie powinny dominować bukietu. Całość uzupełniają niskie do średniowysokich aromaty palonych słodów, przeważnie czekolady, czasami lukrecji lub lekko kawowe. Nigdy nie są one jednak tak intensywne jak w przypadku stoutów. Niska, szlachetna nuta alkoholowa jest dopuszczalna, ale nie może mieć charakteru rozpuszczalnikowego, ani fuzlowego (alkoholi wyższych). Aromat chmielowy nieobecny.
Średnie do wysokich, złożone aromaty słodowe: słodkie, karmelowe, palonego karmelu, herbatników, przypieczonej skórki chleba, pieczywa razowego, ciemnego ciasta słodowego, orzechów. Pożądane są średnioniskie do wysokich nuty dojrzałych lub suszonych owoców, takich jak wiśnie, śliwki, czereśnie czy rodzynki. Owocowość powinna pochodzić od słodu, utlenienia lub ich kombinacji, a nie wynikać z pracy drożdży. Ewidentnie drożdżowa estrowość, np. o charakterze banana (octanu izoamylu) lub czerwonego jabłka (heksanianu etylu) jest wadą. W najlepszych egzemplarzach utlenienie przejawia się również aromatami win wzmacnianych (likierowych), takich jak sherry, porto czy madera, na poziomie od niskiego do średniego. Nuty utlenione nie powinny dominować bukietu. Całość uzupełniają niskie do średniowysokich aromaty palonych słodów, przeważnie czekolady, czasami lukrecji lub lekko kawowe. Nigdy nie są one jednak tak intensywne jak w przypadku stoutów. Niska, szlachetna nuta alkoholowa jest dopuszczalna, ale nie może mieć charakteru rozpuszczalnikowego, ani fuzlowego (alkoholi wyższych). Aromat chmielowy nieobecny.
Smak:
Średnie do wysokich, złożone smaki słodowe: słodkie, karmelowe, palonego karmelu, herbatników, przypieczonej skórki chleba, pieczywa razowego, ciemnego ciasta słodowego, orzechów. Pożądane są średnioniskie do wysokich nuty dojrzałych lub suszonych owoców, takich jak wiśnie, śliwki, czereśnie czy rodzynki. Owocowość powinna pochodzić od słodu, utlenienia lub ich kombinacji, a nie wynikać z pracy drożdży. Ewidentnie drożdżowa estrowość, np. o charakterze banana (octanu izoamylu) lub czerwonego jabłka (heksanianu etylu) jest wadą. W najlepszych egzemplarzach utlenienie przejawia się również smakami win wzmacnianych (likierowych), takich jak sherry, porto czy madera, na poziomie od niskiego do średniego. Nuty utlenione nie powinny dominować smaku. Całość uzupełniają niskie do średniowysokich posmaki palonych słodów, czekolady, czasami lukrecji lub lekko kawowe. Nie powinny mieć one jednak mocno palonego charakteru, popiołu czy spalenizny, ani tak wysokiej intensywności, jak w przypadku stoutów. Zwykle pojawia się niska, szlachetna nuta alkoholowa, ale nie może być nazbyt wyraźna, ani nie może mieć charakteru rozpuszczalnikowego czy fuzlowego (alkoholi wyższych). Podwyższona kwaśność jest niepożądana. Smak chmielowy nieobecny. Balans piwa jest słodowy. Smak początkowo słodkawy, staje się bardziej wytrawnym na finiszu, co zapobiega mdłym, wyklejającym odczuciom. Dopuszczalne są portery zarówno o lekko słodkim jak i bardziej wytrawnym finiszu.
Średnie do wysokich, złożone smaki słodowe: słodkie, karmelowe, palonego karmelu, herbatników, przypieczonej skórki chleba, pieczywa razowego, ciemnego ciasta słodowego, orzechów. Pożądane są średnioniskie do wysokich nuty dojrzałych lub suszonych owoców, takich jak wiśnie, śliwki, czereśnie czy rodzynki. Owocowość powinna pochodzić od słodu, utlenienia lub ich kombinacji, a nie wynikać z pracy drożdży. Ewidentnie drożdżowa estrowość, np. o charakterze banana (octanu izoamylu) lub czerwonego jabłka (heksanianu etylu) jest wadą. W najlepszych egzemplarzach utlenienie przejawia się również smakami win wzmacnianych (likierowych), takich jak sherry, porto czy madera, na poziomie od niskiego do średniego. Nuty utlenione nie powinny dominować smaku. Całość uzupełniają niskie do średniowysokich posmaki palonych słodów, czekolady, czasami lukrecji lub lekko kawowe. Nie powinny mieć one jednak mocno palonego charakteru, popiołu czy spalenizny, ani tak wysokiej intensywności, jak w przypadku stoutów. Zwykle pojawia się niska, szlachetna nuta alkoholowa, ale nie może być nazbyt wyraźna, ani nie może mieć charakteru rozpuszczalnikowego czy fuzlowego (alkoholi wyższych). Podwyższona kwaśność jest niepożądana. Smak chmielowy nieobecny. Balans piwa jest słodowy. Smak początkowo słodkawy, staje się bardziej wytrawnym na finiszu, co zapobiega mdłym, wyklejającym odczuciom. Dopuszczalne są portery zarówno o lekko słodkim jak i bardziej wytrawnym finiszu.
Goryczka:
Średnioniska do średniej, pochodząca zarówno od palonych słodów, chmielu, jak i alkoholu, ten aspekt nie może być jednak dominujący. Goryczka nie powinna wychodzić na pierwszy plan, a jedynie zapewniać kontrę dla słodowości i budować wytrawniejszy finisz.
Średnioniska do średniej, pochodząca zarówno od palonych słodów, chmielu, jak i alkoholu, ten aspekt nie może być jednak dominujący. Goryczka nie powinna wychodzić na pierwszy plan, a jedynie zapewniać kontrę dla słodowości i budować wytrawniejszy finisz.
Wygląd:
Barwa ciemnobrązowa, brunatna do niemal czarnej. Częste brązowe lub bordowe, rubinowo-czerwone refleksy. Klarowne. Piana barwy od jasnobeżowej do brązowej. Gęsta, drobna, niska do średniej, może być umiarkowanie trwała.
Barwa ciemnobrązowa, brunatna do niemal czarnej. Częste brązowe lub bordowe, rubinowo-czerwone refleksy. Klarowne. Piana barwy od jasnobeżowej do brązowej. Gęsta, drobna, niska do średniej, może być umiarkowanie trwała.
Odczucie w ustach:
Treściwość średniowysoka do wysokiej. Piwo jest gładkie i nieco kremowe. Wysycenie od niskiego do średniego. Może występować alkoholowe rozgrzewanie, nie powinno jednak dominować piwa, ani mieć charakteru rozpuszczalnikowego, lecz elegancki charakter leżakowanego destylatu. Odczucia szorstkie lub ściągające są niepożądane.
Treściwość średniowysoka do wysokiej. Piwo jest gładkie i nieco kremowe. Wysycenie od niskiego do średniego. Może występować alkoholowe rozgrzewanie, nie powinno jednak dominować piwa, ani mieć charakteru rozpuszczalnikowego, lecz elegancki charakter leżakowanego destylatu. Odczucia szorstkie lub ściągające są niepożądane.
Surowce i technologia:
Bazę stanowi najczęściej słód monachijski lub wiedeński, czasami z domieszką słodu pilzneńskiego. Stosuje się rozmaite słody karmelowe o dosyć szerokim spektrum barwy, a także słody palone. Te drugie powinny być jednak używane z umiarem, najlepiej w wersji pozbawionej łuski, aby uniknąć nachalnych smaków palonych. Tradycyjne chmiele kontynentalne, stosowane głownie na goryczkę. Drożdże dolnej fermentacji. Piwo zyskuje dzięki długiemu leżakowaniu w optymalnych warunkach.
Bazę stanowi najczęściej słód monachijski lub wiedeński, czasami z domieszką słodu pilzneńskiego. Stosuje się rozmaite słody karmelowe o dosyć szerokim spektrum barwy, a także słody palone. Te drugie powinny być jednak używane z umiarem, najlepiej w wersji pozbawionej łuski, aby uniknąć nachalnych smaków palonych. Tradycyjne chmiele kontynentalne, stosowane głownie na goryczkę. Drożdże dolnej fermentacji. Piwo zyskuje dzięki długiemu leżakowaniu w optymalnych warunkach.
Przykłady komercyjne:
Kormoran Porter Warmiński, Komes Porter, Żywiec Porter, Okocim Porter, Książęce Porter.
Kormoran Porter Warmiński, Komes Porter, Żywiec Porter, Okocim Porter, Książęce Porter.
8-14°C pokal, snifter, szkło degustacyjne
Tabela natężeń:
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
(0 - brak, 1 - niski, 2 - średnioniski, 3 - średni, 4 - średniowysoki, 5 - wysoki)
| AROMAT | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ |
| Alkoholowość | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Paloność | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ |
| SMAK | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Słodowość | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ |
| Alkoholowość | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| Paloność | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ |
| WYGLĄD | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Obfitość piany | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Trwałość piany | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Poziom zmętnienia | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
| GORYCZKA | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Natężenie | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| ODCZUCIE W USTACH | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Pełnia | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚫ | ⚫ |
| Nasycenie | ⚪ | ⚫ | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ |
| Rozgrzewanie alkoholowe | ⚫ | ⚫ | ⚪ | ⚪ | ⚪ | ⚪ |
Jestem autorem bloga BeerFreak.pl, certyfikowanym sędzią BJCP i PSPD oraz piwowarem domowym. Współorganizuję Poznański Konkurs Piw Domowych. Okazjonalnie prowadzę szkolenia sensoryczne i publikuję na łamach magazynu “Piwowar”.
Latest posts by Bartosz Markowski (see all)
- Porter bałtycki - 15 marca 2019
3 thoughts on - Porter bałtycki
Dlaczego nei opisujesz historii stylu?
Jakie są aromaty win wzmacnianych?
Czy na pewno te nuty pochodza od utlenienia?
Może zmodyfikuj trochę opis smaku względem opisu aromatu?
Dodaj proszę cudzysłowy przy nazwach.
Czasem portery warzone są na górniakach.
Piana nie może być trwała?
Imo paloność w kropkach i opisie zbyt wysoka,
Jeszcze – czym sa powściągliwe palone akcenty?
>> Dlaczego nei opisujesz historii stylu?
Nie wiedziałem, że jest wymagana. Dodałem opis w takiej postaci w jakiej go miałem.
>> Jakie są aromaty win wzmacnianych?
Są podane przykłady takich win (sherry, porto, madera) oraz określenie “likierowe”. Myślę, że to wystarczy. Po co rozkładać coś na czynniki pierwsze, jeśli straci przy tym na precyzji? Jak ktoś pił takie wina to raczej wie o co chodzi, a jak nie pił to nie będzie wiedział choćbyś nie wiem jak bardzo to rozbijał.
>> Czy na pewno te nuty pochodza od utlenienia?
Tak.
>> Czasem portery warzone są na górniakach.
Z reguły na zachodzie, przez browary nie rozumiejące do końca stylu. Albo przez browary chcące na siłę mieć porter bałtycki a nie mające technologii na dolniaka. Dla mnie to nie są dobrzy przedstawiciele stylu.
>> Piana nie może być trwała?
Nie wiem skąd ten wniosek.
>> Imo paloność w kropkach i opisie zbyt wysoka,
Polemizowałbym. Jej charakter co prawda nie jest tak ostry i kawowy jak w stoutach, ale taka “gładka” paloność bywa stosunkowo wysoka. Można ewentualnie obciąć do średniej, jeśli nalegasz.
>> Jeszcze – czym sa powściągliwe palone akcenty?
Za sjp.pl:
powściągliwy – potrafiący zachować opanowanie, mający umiar.
Wydaje mi się, że jest to jasne. To jest akapit “Wyróżniki stylu” gdzie chyba można pozwolić sobie na trochę mniejszą precyzję i w bardziej intuicyjny sposób zwięźle oddać o co chodzi w stylu. Dokładne poziomy są przecież określone w aromacie/smaku.